Artykuł opisuje historię przemysłu perłowego (masy perłowej) od momentu zasiedlania Australii przez imigrantów – etapy spustoszeń zasobów naturalnych małży, kryzys handlowy, „odrodzenie”.

PERŁY AUSTRALIJSKIE I ICH PRZEMYSŁ

Australia to największy producent białych pereł Morza Południowego. Jej udział stanowi ok. 60 procent światowej produkcji tych poszukiwanych i bardzo cennych pereł z jądrem. Białe perły Morza Południowego o barwie białej, srebrzystej, kremowej lub złocistej są: dużymi (ponad 10mm średnicy), kulistymi, o wysokim połysku perłami, hodowanymi w ostrygach perłorodnych Pinctada maxima w przybrzeżnych wodach północnej Australii. Inne białe perły Morza Południowego produkowane przez przemysł perłowy Australii to “przypadkowe” pełne barokowe perły Keshi oraz hodowane, pół-perły z jądrem -powszechnie nazywane Mabe.

Białe perły Morza Południowego są względnie nowymi produktami w australijskim przemyśle perłowym, zważywszy że historia podstawowego przemysłu rozciąga się na ponad wiek do czasów kiedy Australia była jednym z głównych dostawców naturalnych pereł na rynki Europy i Ameryki.

Historia
Początki australijskiego przemysłu perłowego sięgają setek lat wstecz, kiedy to Aborygeni zbierali plon bogatej masy perłowej (środkowa i wewnętrzna część muszli ostrygi) wód płytkich, północno-zachodnich brzegów Australii. Przed osiedleniem się Europejczyków Aborygeni mieli dobrze rozwiniętą sieć handlową, zarówno wewnątrz Australii, jak i z trepangerami (zbieraczami ślimaków morskich), którzy na przełomie XVII i XVIII wieku odwiedzali północną Australię, aby handlować z tubylczymi mieszkańcami tego odległego wybrzeża.
Interesujące jest, iż pierwsze australijskie perły naturalne zostały odkryte w wodach Queensland w 1812 roku przez kapitana Williama Campbella. Natomiast pierwszy opisany zbiór masy perłowej z archipelagu Paumoto miał miejsce w 1814 roku.
Historia australijskiego przemysłu perłowego tworzyła się osobno na trzech terytoriach przybrzeżnej części Australii, obejmując Terytorium Zachodnie, Północne oraz Queensland.

Australia Zachodnia
Europejskie zainteresowanie masą perłową w Australii Zachodniej rozwijało się równolegle z przemysłową hodowlą bydła. Komercjalny połów pereł rozpoczął się w tej części Australii we wczesnych latach 60. XIX wieku, wkrótce po tym jak, pierwsi pasterze przybyli na brzegi Zatoki Shark (Zatoka Rekina) ok. 540 km od Perth, oraz do zatoki Nickol – dalsze 1000 km na północ. Przybysze ci wkrótce podporządkowali sobie miejscowych poławiaczy pereł i tym samym zniszczyli ich od dawna wypracowane sieci handlowe.
Od 1862 do połowy 1868 roku Aborygeni byli zmuszani ( bez zapłaty) do “zbierania na sucho” (bez potrzeby nurkowania) w zatoce Shark muszli Pinctada albina albina. Te małe mięczaki dostarczały, często nieregularnie ukształtowanych, handlowych ilości żółtawych pereł wielkości ok. 3 mm. Na północy w Zatoce Nicol zbierane były o wiele większe muszle
Pinctada maxima, które dostarczały zarówno macicę perłową, jak i dużo rzadsze, połyskujące srebrzysto- białe perły. Podczas gdy wartość masy perłowej i pereł była wyższa w zatoce Nicol, to muszle zatoki Shark, bogatsze w perły, były gęściej rozlokowane i łatwiej dostępne. Te zapomniane cokolwiek działania dały początek australijskiemu przemysłowi perłowemu.
Z powodu szybkiego wyczerpania łatwo dostępnych muszli “zbieracze na sucho” zostali zmuszeni do brodzenia po pachy w głębszych wodach w poszukiwaniu muszli. W ciągu trzech lat zbiór masy perłowej przesunął się na głębsze wody – do dwóch kilometrów od brzegu, gdzie sześcioro lub ośmioro Aborygenów, mężczyz i kobiet – “nurkowało nago” (bez sprzętu pomocniczego) bezpośrednio z łodzi. W tym czasie za dobry urobek dnia dla “nagiego nurka” uważano wydobycie 10-25 par muszli przy średniej jedna para muszli na osiem zejść pod wodę.
Wyczerpanie wczesnych złóż perłowych, spowodowane nadmierną eksploatacją łącznie z masowym usuwaniem niedojrzałych i niewymiarowych muszli, szybko zmusiło zbieraczy pereł do przesunięcia swoich działań stopniowo na północ w kierunku Zatoki Roebuck. W konsekwencji z końcem 1875 połowa floty poławiaczy pereł znajdowała się w pobliżu Exmuoth, pozostała część pracowała powyżej Cossack. Postępował ten sam sposób eksploatacji: wyczerpanie złóż “suchych muszli” a następnie wyczerpanie złóż dostępnych dla “nagiego nurkowania”.
W połowie 1880 roku w okolicy Broome ( obecnie jest to największe centrum handlowe pereł hodowanych w Australii) angielski kupiec kosztowności W. E Streeter wprowadził nurkowanie w hełmie.
Streeter, mieszkaniec Brome, zaczął inwestować swój czas, wysiłek i pieniądze w przemysł perłowy. W krótkim czasie zakupił kilka szkunerów aby służyły flocie mniejszych lugerów – poławiaczy pereł, która krążyła po wodach u brzegu północno-zachodniej Australii w poszukiwaniu masy perłowej i pereł. W 1890 r. Streeter miał zakupione już pastwiska na obrzeżach Broome i posiadał 1/8 „floty perłowej”. Zmarł w 1923 r. jako pionier przemysłu perłowego w Australii Zachodniej.
W latach 90. XIX wieku nastąpiło załamanie przemysłu perłowego, będące wynikiem spadku światowego zapotrzebowania na masę perłową , jak również zmniejszeniem zasobów naturalnych z powodu nadmiernego połowu muszli oraz rządowego zamknięcia połowu pereł. Mimo tych utrudnień przemysł działał na niewielką skalę aż do I wojny światowej, po zakończeniu której ceny masy perłowej uległy załamaniu. Przemysł ten został odratowany ekonomicznie przez rynek amerykański, który skupował ponad 50% całej masy perłowej zebranej w latach 20. i 30. minionego stulecia. Ten stan trwał do momentu wynalezienia i rozpowszechnienia guzików plastikowych, co poskutkowało załamaniem rynku masy perłowej i pereł w zachodniej Australii.
Pierwsze australijskie perły hodowlane zostały uzyskane przez G.S. Streeter w zatoce Roebuck w latach 90. XIX wieku – jednakże bez sukcesu ekonomicznego. Ponowne próby hodowania pereł niedaleko Broome w latach 20. XX wieku prowadzone przez A.C. Gregory‘ego doprowadziły do wprowadzenia poprawek do Ustawy o perłach przez rząd zachodniej Australii, zakazując produkcji, sprzedaży a nawet posiadania pereł hodowanych. To niezrozumiałe i krzywdzące działanie dla rozwoju przemysłu perłowego pozwoliło Japończykom zdominować przemysł hodowli pereł na następne pół wieku. W roku1956, sześć lat po zniesieniu tej ustawy w zatoce Kuri na północ od Brooome powstała pierwsza udana japońsko-amerykańsko-australijska farma hodowli pereł. Nastąpił wtedy szybki postęp – już w roku 1973 w zatoce Kuri wyhodowano ok. 60% światowej produkcji białych pereł Morza Południowego.
Obecnie w wodach Australii Zachodniej działa szesnastu komercyjnych hodowców pereł. Z tych hodowców kompanie Paspaley i M.G. Kailis posiadają każda po trzy indywidualne kompanie.

Terytorium Północne
Terytorium Północne posiada również długą historię połowu masy perłowej i pereł, zapisy podają, że w 1884 r. w porcie Darwinktóry później stał się stolicą połowu pereł na Terytorium Północnym, szkuner Sree Pas Sair pozyskiwał masę perłową. Jako że zasoby masy perłowej w porcie Darwin szybko się wyczerpywały, działania poławiaczy rozciągnęły się wzdłuż wybrzeży wyspy Melville aż do przylądka Keith. Odkryte ok. 1929-1930 r. „ złoża masy perłowej” w części zachodniej, niedaleko wyspy Bathurst zostały do 1939 r. Wyczerpane. W roku 1936 niedaleko zatoki Boucat zostały odkryte „złoża” w części wschodnie, jednakże w latach 50. również tutaj połowy przestały być dochodowe.
Obecnie działania hodowlane w Terytorium Północnym skoncentrowane są na półwyspie Coburg, na północny wschód od Darwin jak również w mniejszych ilościach w portach Darwin i Bynoe.

Queensland
W wodach Queensland masa perłowa i perły były po raz pierwszy zbierane w roku1868 w cieśninie Toresa, która oddziela Austarlię od Papui Nowej Gwinei. Wyspa Czwartkowa stała się wtedy stolicą połowu pereł w Queensland. Pozyskiwanie masy perłowej i pereł podobne było do działań prowadzonych na Terytorium Zachodnim i Północnym Australii. Szybkie wyczerpanie muszli Pinctada maxima nastąpiło już w połowie lat 80. XIX wieku. W konsekwencji w roku 1886 duża flota poławiaczy z cieśniny Toresa , prowadzona przez Jamesa Clarka, pożeglowała na „tereny perłowe” zachodniej Australii. To doprowadziło tamtejszy rząd do wprowadzenia ostrych podatków celem kontroli działań tychże “najeźdźców”.
Niestety, pierwsze dwadzieścia lat nadmiernego połowu muszli w Cieśninie Toresa i przyległym przylądku York, jak również niekontrolowane zbieranie dojrzałych muszli przez japońskich hodowców w latach 20. i 30. XX wieku tak wyczerpało naturalne zasoby, że dzisiaj w tym kiedyś bogatym w muszle regionie istnieją niewielkie ilości Pinctada maxima.
Pierwsze próby hodowli pereł w tym regionie rozpoczął w 1890 roku William Saville-Kent, zbierając w cieśninie Toresa żywe perłopławy – zarówno do hodowli masy perłowej jak i pereł. Niestety pionierskie eksperymenty Saville-Kenta , które miały znaczący wpływ na rozwój technologii hodowli japońskiej perły Akoya, zakończyły się wraz z jego śmiercią w 1909. Dopiero w latach 50. minionego wieku w Cieśninie Toresa założono pierwsze wspólne japońsko-australijskie hodowle pereł. Jednakże późniejsza katastrofa – wyciek ropy ze statku Oceanic Grandeur w 1970 – spowodowała masowe wymieranie zarówno naturalnych jak i hodowlanych ostryg perłorodnych i doprowadziła do wieloletniej eliminacji przemysłu pereł hodowany w Queensland.
Ostatnie lata pozwoliły uwierzyć, że przemysł perłowy w tym regionie zaczyna się na nowo odradzać. Obecnie w wodach Queensland działa 15 dzierżawnych hodowli pereł.
Co interesujące, w Queensland założono trzy wylęgarnie młodych ostryg: Albany Island, Turtle Head i Fitzroy Islands.

Białe perły Morza Południowego
Wartość światowej produkcji pereł hodowlanych w roku 1998 została oceniona na: japońskie akoya (US $ 180 mln), chińskie akoya (US $ 25 mln ), białe Morza Południowego (US $ 220 mln) i czarne Morza Południowego ( US $ 150 mln). Światowa produkcja białych pereł hodowlanych Morza Południowego w sezonie 1998 wynosiła 650 kan (2437,5 kg lub ok. 2,5 tony). To kontrastuje silnie z produkcja światową w 1936, która wynosiła zaledwie 5 kan (18,75 kg).

Produkt
Australia jest największym światowym producentem białych pereł Morza Południowego, tzn. pereł hodowlanych z jądrem, o średnicy ponad 10 mm, które zostały wyhodowane w srebrno- lub złoto- krawędziowych ostrygach perłorodnych Pinctada maxima. Australijskie białe perły Morza Południowego mają przeciętną średnicę 12-14 mm, jednakże rozmiary mogą wahać się od 10 mm do wyjątkowo 20 mm. Podczas gdy japońskie perły hodowlane akoya o średnicy poniżej 8 mm mają pokrywę masy perłowej grubości ok. 0,4 mm, przeciętna australijska perła Morza Południowego o średnicy 15 mm ma grubość masy perłowej 4 mm – oraz doskonały połysk i gatunek.

Australijska produkcja 415 kan w 1998 reprezentowała 65% produkcji światowej. Ta produkcja oparta była na rocznym kontrolowanym przez rząd kontyngencie 577.000 dzikich muszli i części kontyngentu 350.000 muszli hodowlanych. Na farmach perłowych działa szesnaście kompanii, większość z Australii Zachodniej.

Inne istotne produkty australijskiego przemysłu hodowli białych pereł Morza Południowego to pół-perły do 25 mm średnicy, które są dostępne w różnych kształtach, oraz intrygujący wybór barokowych przypadków dla projektantów – nazywane w handlu perłami keshi.

Przemysł
Australijski przemysł hodowli pereł zaczął się w 1965 kiedy to spółka Pearls Proprietary Ltd założyła farmę hodowli pereł w zatoce Kuri, ok. 420 km na północ od Broome w Australii Zachodniej.

W roku 1963 farma ta produkowała 60% światowych najlepszych białych pereł Morza Południowego. Obecnie wysokiej jakości produkty z farm działających na Zachodnim Terytorium (ześrodkowane w Broome) oraz na Terytorium Północnym (wokół półwyspu Coburg i portów Darwin i Bynoe) dominują w kwitnącym australijskim przemyśle hodowli białych pereł. Kilku hodowców z Queensland, którzy działają w cieśninie Toresa w kilku miejscach wzdłuż wschodniego brzegu przylądka York na południe aż do Cooktown, ma obecnie niewielki wkład w całkowitą australijską produkcję białych pereł Morza Południowego.

Obecnie legalny kontyngent ostryg, które mogą być zebrane do implantacji w Australii Zachodniej wynosi 575.000 dzikich ostryg ze złóż przybrzeżnych (teraz obniżony do 500.000) i 350.000 hodowlanych ostryg (z których większość jeszcze nie jest w produkcji). Ponieważ tereny odpowiednie dla hodowli pereł są ograniczone, trudno obecnie uzyskać dzierżawę i nie wydaje się aby roczny kontyngent dzikich ostryg miał wzrosnąć, powinna w następnych latach podnieść się nie tyle ilość co jakość australijskich białych pereł Morza Południowego.

Większość australijskich hodowców pereł uważa, iż rozsądne zarządzanie zasobami naturalnych ostryg jest niezbędne do zapewnienia ich obecnego samo-odradzającego się poziomu zbiorów rocznych. Wyrażają też ciągły niepokój, że koszty, ryzyko i jakość pereł pozyskiwanych przez implantację ostryg hodowlanych nie są korzystne. Dlatego nie oczekuje się pełnego wykorzystania tego źródła jeszcze przez kilka lat.

W Australii głównym producentem białych pereł Morza Południowego jest grupa Paspaley oparta o tereny Darwin. Ten hodowca o strukturze pionowej produkuje ponad 50% australijskich całkowitych zbiorów białych pereł Morza Południowego.

Nowoczesna australijska technologia hodowli pereł

Hodowla okrągłych pereł Morza Południowego
W australijskich wodach dzikie muszle, o grzbieto-brzusznej długości muszli >120 mm, są zbierane przez zespoły do sześciu nurków z przybrzeżnych złóż, które ciągną się od zatoki Exmouth na południu do wysp Lacepede na północy Australii Zachodniej, oraz ze wschodnich złóż Terytorium Północnego wzdłuż wybrzeża Arnhem Land pomiędzy Golburn i wyspami Crocodile, i na zachód od wysp Badu w cieśninie Toresa w Queensland. Nurkowie ci wykonują do 10 zejść dziennie. Aby zebrać muszle, nurkowie wyposażeni w rurki są holowani pod wodą za łodziami, które dryfują na prądach. Po zebraniu dzikie muszle są czyszczone, oglądane i składane do sieciowych paneli po 6 do 8 muszli, które są wiązane w linie i cumowane do dna morskiego tworząc “miejsca wyładowania”. W przeszłości dzikie muszle transportowane były z tych miejsc na farmy gdzie dokonywano wszczepienia.

Obecnie, większość hodowców w Zachodniej Australii w znaczącym stopniu zredukowało stopień śmiertelności spowodowany tym transferem, poprzez zaszczepianie dzikich ostryg (w połowie roku) na terenach zbioru — używając wielkie nowoczesne statki, które wyposażone są w chirurgiczne czyste laboratoria i zaplecze operacyjne. Na statku technicy, w większości uczeni w Japonii, implantują każdą dziką muszlę, w tradycyjny sposób, okrągłym jądrem i maleńkim kawałkiem tkanki płaszczowej z poświęconej na ten cel ostrygi. Jądra, które są wyrabiane z grubej skorupy słodkowodnych muszli Mississippi, może mieć średnicę od 6.6 mm do 14 mm, w zależności od rozmiaru implantowanej muszli, oraz tego czy była już zaszczepiana. Podczas sezonu każdy z techników operuje 550 do 600 muszli dziennie, używając chirurgicznie sterylnych warunków i zręcznych technik chirurgicznych.

Po implantacji zaszczepione muszle są zwracane do siatkowych paneli na dnie przycumowanych w “miejscach wyładowania”. Tutaj pozostają do trzech miesięcy, podczas których są regularnie sprawdzane i obracane przez nurków aby zapewnić równomierne rozłożenie komórek wydzielających masę perłową tworząc torebkę wokół jądra. Po zakończeniu tego etapu siatkowe panele są wyciągane (podczas ciepłych miesięcy październik- grudzień) i zaszczepione muszle są bardzo ostrożnie transportowane łodzią na tereny przyrastania farm hodowlanych w dobrze chronionych zatokach przybrzeżnych i zatoczkach.

Podczas przyrastania implantowane muszle mogą być trzymane w siatkowych panelach albo na dobrze chronionych, mniej kosztownych w doglądaniu, linach na powierzchni (np. Australia Zachodnia i Terytorium Północne), albo na stanowiskach i linach na dnie, ok. 13 m głębokości — gdzie muszle są mniej narażone na warunki cyklonu ale wymagają ciągłego doglądania przez nurków (np. Australia Zachodnia). Siatkowe panele mogą być przymocowane do indywidualnych stanowisk lub do podwodnych “płotów”. Podczas dwuletniego okresu hodowli przyrastania zaszczepione muszle są czyszczone co dwa do czterech tygodni, albo przez nurków albo przez wysokociśnieniowe maszyny na łodziach. Cztery do sześciu miesięcy po implantacji każda muszla sprawdzana jest przy pomocy promieni rentgena czy nastąpiło utrzymanie jądra i formowanie perły. Muszle, które odrzuciły jądro są przetrzymywane do następnego roku. Potem są jeszcze raz zaszczepiane jeśli są zdrowe i nie mają wielkich blizn po poprzedniej implantacji. Ponowne zaszczepienie nie jest podejmowane jeśli muszle zaczęły formować perły keshi jako rezultat wrośnięcia implantu tkanki w nacięcie i formowania się torebki perłowej produkującej perły.

Typowy rozkład pracy australijskiej farmy perłowej

Styczeń — Przygotowanie do zbioru dzikich muszli, organizowanie ekip nurków, sprzętu do poławiania, dokumentów i opłat
Luty — Zaczyna się poławianie 20.000 dzikich muszli , zgodnie z grafikiem przypływów (Uwaga: Przypływy w tym regionie mogą różnić się o 10 m dziennie)
Marzec — Zebrane muszle są “wyładowane” na dno morza na terenach posiadanych lub dzierżawionych przez kompanię i odpoczywają. Opieka nad wyładowanymi muszlami, czyszczenie i obracanie. Prześwietlanie muszli zaszczepionych w zeszłym roku aby sprawdzić czy jądra nie zostały odrzucone. Ostrygi, które odrzuciły jądra są zazwyczaj szczepione ponownie.
Kwiecień — z nadejściem zimy spada temperatura wody, okres spoczynku dla muszli.
Maj — Bieżąca praca na farmie, obracanie i czyszczenie ostryg szczepionych dwa lata wcześniej, które trzymane są w zawieszeniu w drucianych panelach w wodzie
Czerwiec — Przygotowanie do operacji na ostrygach w celu implantacji jądra. (Uwaga: Niektórzy technicy przyjeżdżają z zagranicy, niektóre kompanie mają statki z laboratorium tak więc szczepienie może być dokonywane na terenie połowu). Zaczyna się szczepienie i zbieranie.
Lipiec — Normalny okres operacji muszli, zaszczepianie nowych ostryg, ponowne szczepienie tych które odrzuciły jądra. Ostrygi produkujące dobre perły są także ponownie szczepione.
Sierpień — Zbiór muszli zaszczepionych w poprzednim roku, potem następuje dwumiesięczny program obracania po operacji. Ostrygi są obracane aby wspomóc tworzenie okrągłych pereł.
Wrzesień — Obracanie zoperowanych muszli.
Październik — Obracanie, czyszczenie i zmiana terenu.
Listopad — Transport zoperowanych muszli na tereny przyrastania.
Grudzień — składowanie i czyszczenie sprzętu.

Perły są zbierane w chłodniejszych zimowych miesiącach po około dwóch latach hodowli. Ten czas został specjalnie wybrany ponieważ w miesiącach zimowych wydzielanie masy perłowej jest powolniejsze, bardziej równomierne, i masa ma najlepszy połysk. Także niższe temperatury wydają się redukować stres a więc również śmiertelność muszli.

Przy zbieraniu perły są kategoryzowane na handlowe perły z jądrem, odrzut oraz keshi. Należy pamiętać, iż obecnie rośnie rynek na dobre dla projektantów, wyglądające jak naturalne perły, całe z masy, barokowe australijskie keshi.

Obecnie, całkowita stopa śmiertelności szczepionych muszli w ciągu dwóch lat hodowli wynosi zaledwie 5%. Jeśli do tej śmiertelności doda się 4% mięczaków, które muszą być poświęcone na uzyskanie tkanki siabou (wszczepu produkującego masę perłową), 3-5% śmiertelność pooperacyjną i 20% odrzutu jąder, pozostawia to około 66% implantowanych muszli dostatecznie zdrowych aby wytworzyć perłę.

Plon pereł o dobrej jakości zwykle sprawia, że ok. 60% muszli, które zawierały handlową perłę zostanie ponownie zaszczepionych — tym razem jądrem o tym samym rozmiarze co wydobytej perły. Powodem dla którego szczepi się mniej muszli, niezależnie od wyprodukowania handlowych pereł za pierwszym razem, jest to, że szczepi się ponownie tylko muszle dające perły wysokiej jakości jako że następne perły są często słabszej jakości niż pierwsze. Muszle są hodowane przez następne dwa lata , po śmiertelności i odrzuceniu jądra ok. 40% pozostaje podatnych na trzecie szczepienie i będących w stanie wydać perły o średnicy 17-19 mm . W rzeczywistości produkuje się do czterech pereł z muszli zanim przestanie nadawać się do produkcji okrągłych pereł.

Typowe rezultaty zbiorów dla zachodnio-australijskich białych pereł Morza Południowego zawierają: pierwszy zbiór ok. 85% handlowych o przeciętnej wadze ok. 16,5 kr, drugi zbiór ok. 65% handlowych o przeciętnej wadze od 21,5 do 23 kr, podczas gdy trzeci zbiór daje różną ilość pereł o dużym rozmiarze.

Każdego dnia plon jest wstępnie sortowany i klasyfikowany na kategorie koloru, rozmiaru i kształtu, przez techników od implantacji na statku. Powód tego jest oczywisty, finansowa gratyfikacja tych techników jest często połączona z produktywnością ich zaszczepionych muszli.

Perły są następnie transportowane do głównej siedziby kompanii, gdzie są ostrożnie czyszczone z osadzonego śluzu lub soli, a następnie perły wyższej jakości są delikatnie bębnowane z łagodnym ścierniwem, np. solą kuchenną , aby usunąć przywierający materiał organiczny (wysuszony śluz) i uzyskać optymalny połysk i gatunek pereł. Niższej jakości perły są tylko bębnowane z drobnym pumeksem aby polepszyć gładkość; perły Morza Południowego nie są kolorowane w żaden sposób przez wybielanie i/ lub farbowanie.

Po oczyszczeniu perły są mierzone, klasyfikowane i oceniane na gotowe do sprzedaży na rynkach światowych.

Hodowanie pereł mabe
Kiedy uzna się, że ostryga perłorodna nie może już produkować dalszych okrągłych pereł, zostaje ona użyta do produkcji pół-pereł. Po doklejeniu odpowiednio ukształtowanego plastikowego jądra na wnętrza obydwu skrzydeł muszla jest hodowana przez następne 10-12 miesięcy. Przy zbiorze muszla jest zabijana a jej narośle z masy perłowej są wycinane do stworzenia pół-perły.

Sztuczna hodowla młodych ostryg w Australii
W Australii sukcesy w hodowli muszli w wylęgarni są ograniczone, ale wzrastają wraz z udoskonalaniem technologii wylęgu. Podstawowe kroki w hodowli młodych P.maxima w wylęgarni to :
· Wybór i uprawa odpowiednich kultur alg aby zapewniły optymalny wzrost ikry
· Wybór odpowiedniego materiału zarodowego
· Kontrolowana produkcja ikry
· Hodowla larw
· Osadzenie larw
· Zasadzenie i wzrost

Podstawa lukratywnego przemysłu pereł Morza Południowego, srebrno- lub złoto-krawędziowa ostryga Pinctada maxima, zaczyna życie z dużymi szansami przeciwko przeżyciu. Kiedy ostryga dojrzeje generalnie zaczyna swe reprodukcyjne życie jako forma męska i może w dalszym życiu zmienić się w formę żeńską. Przejście z formy męskiej w żeńską, a nawet z powrotem, jest wyzwalane przez warunki środowiska. Doskonałe warunki pod względem pożywienia i jakości wody będą prowadziły do rozwoju form żeńskich, podczas gdy warunki odwrotne prowadzą do form męskich. W warunkach naturalnych stosunek osobników męskich do żeńskich jest prawie równy u ostryg większych niż 15 cm (ponad dwuletnie); jednakże na farmie jest znacząco więcej form męskich niż żeńskich — prawdopodobnie ze względu na regularne zakłócenia podczas czyszczenia i innych prac na farmie.

Ostrygi perłorodne produkują ikrę w rezultacie bodźca zewnętrznego takiego jak wzrost temperatury wody lub zmiana zasolenia. W wylęgarni produkcja ikry może być wzbudzona przez podniesienie temperatury wody w pojemnikach. Generalnie, formy męskie produkują spermę przed formami żeńskimi. Wydalenie spermy do wody stymuluje wydzielanie ikry u “gotowych” form żeńskich. Niezapłodniona ikra lub jajeczka są wydalane w ogromnej ilości, jedna muszla żeńska może wyprodukować do 50 milionów jajeczek ! Jajeczka mają początkowo kształt gruszki i stają się okrągłe po zapłodnieniu. Zapłodnienie w naturze jest przypadkowe i dokonuje się przez połączenie spermy i jajeczka. W ogromnych zatokach i oceanach zamieszkiwanych przez srebrno-krawędziowe ostrygi szanse udanego zapłodnienia są małe. W wylęgarni zapłodnienie może być kontrolowane ze względu na małą objętość wody i bliskie sąsiedztwo form męskich i żeńskich.

Podział komórki po zapłodnieniu jest szybki, po 24 godzinach nowo powstałe larwy mają funkcjonujący przewód pokarmowy i mogą pływać. Na tym wczesnym etapie nazywane są “D” lub prosto-zawiasowe larwy. Po tygodniu larwy zaczynają zmieniać kształt i stają się bardziej zaokrąglone. Są teraz na etapie życia zwanym umbo. Na tym etapie mają tylko 0,1 mm rozmiaru ale wyglądają bardzo podobnie do sercówek oglądane pod mikroskopem. Pomiędzy 16 a 20 dniem życia rozwijają się dwie czerwone plamki pigmentowe nazywane “plamkami ocznymi”. Te plamki oczne są wrażliwe na światło. W ciągu kilku dni larwy wykształcają stopę, która jest używana do przesuwania się po powierzchniach, tak jak ślimaki, w celu znalezienia odpowiedniego miejsca do osadzenia się. Na tym etapie larwy nazywane są pediveliger i mają rozmiar ok. 0,2-0,3 mm . W wylęgarni umieszcza się specjalnie przygotowane panele z lin, lub kolektory, w zbiornikach hodowlanych celem “wyłapania” osadzających się larw.

Pierwsze stadium osadzania się następuje kiedy pediveliger wydziela włókna podobne do włosów (bisior) ze stopy. Włókna bisioru przylegają do powierzchni kolektorów lub innych przedmiotów w wodzie. Po trwałym umocowaniu pedivigiler zaczyna metamorfozę. Jest to czas podatności na urazy i wiele larw nie przeżyje. Podczas trzech lub czterech dni po osadzeniu larwy tracą zdolność pływania a wiele organów, które służyły im podczas wczesnego etapu życia ulega absorpcji . W szybkim tempie rozwijają się nowe organy takie jak np. skrzela. Muszla larwy przybiera nowy kształt i szybko rośnie. Wraz z rozwojem muszli ostryga jest nazywana plantigrade, a po kilku dniach od osadzenia ma już prawie milimetr wielkości. Stadium plantigrade trwa tylko kilka dni zanim mała ostyga zostanie młodą ostrygą. Młode ostrygi wyglądają jak dojrzałe ale mają wiele kolorów, np. żółty, brązowy, czarny, zielony i biały. Wyróżniającą się cechą młodych ostryg są “palczaste” procesy przyrostu, które widać wzdłuż krawędzi muszli. Podczas następnych dwunastu miesięcy następuje szybki wzrost młodych ostryg i większość z nich osiąga rozmiar 10 cm podczas pierwszego roku życia.

Pomiędzy 18 miesiącami a dwoma latami srebrno- lub złoto-krawędziowe ostrygi perłorodne osiągają dojrzałość — i cykl reprodukcji i wzrostu może znowu się rozpocząć.

Jak dotąd największy problem w hodowli muszli w produkcji australijskiej pojawia się gdy młode ostrygi zostają przetransportowane z wylęgarni na oceaniczne farmy perłowe na okres wzrostu.

Dla australijskich producentów niedogodności wzrastającej jakości ostryg z wylęgarni to:

· Tereny farm odpowiednie dla etapu wzrostu są ograniczone
· Ogólny koszt użycia ostryg z wylęgarni jest o wiele wyższy
· Wylęgarnie muszą mieć licencję i wszystkie ostrygi muszą być sprawdzone przez rządowych biologów marynistów przed transportem na dorastanie
· Zwrot finansów z ostryg z wylęgarni jest dłuższy, >5 lat przy małych perłach i do 7 lat przy większych perłach. Większość kosztów dodatkowych pochodzi z dwuletniego okresu wzrostu wymaganego zanim ostrygi są gotowe do implantacji
· Rozmiar uzyskanych pereł jest zazwyczaj mniejszy ponieważ bardziej ekonomiczne jest użycie młodszych, a więc mniejszych, ostryg do implantacji. Największe perły uzyskane z ostryg z wylęgarni mają 14 mm . Ogólnie rozmiar waha się 10-11 mm .
· Zbiór okrągłych pereł z ostryg z wylęgarni jest niższy (ok. 20%) niż z dzikich muszli. Większość pereł jest nieokrągła i barokowa. Trochę częstsze są kształty kropli niż okrągłe.
· Zbiór cennych kolorów (zwłaszcza perły złociste) wydaje się mniejszy.

Chociaż każdemu australijskiemu producentowi wolno implantować 20.000 ostryg z wylęgarni rocznie, tylko 70.000 muszli zostało zaszczepionych w 1997. W roku 2002 ten przepis się skończy a producenci, którzy nie ustalili technologii hodowli młodych ostryg stracą swój przydział. Oczekuje się że minie jeszcze 10 lat zanim wszyscy australijscy producenci przyjmą ostrygi hodowane w wylęgarni.

Faktycznie, w ciągu ostatniej dekady wielu australijskich hodowców pereł, którzy zastosowali rozwój muszli w wylęgarni, odczuwa mieszany sukces w rozwijaniu istotnych umiejętności hodowlanych na dnie morskim niezbędnych do udanego wzrostu i dojrzewania muszli. Chociaż w przyszłości użycie muszli z wylęgarni niewątpliwie wzrośnie w przemyśle australijskim, ze swego obecnie niskiego poziomu, liderzy w tym przemyśle są mocno przekonani, że dzikie muszle dostarczają perły lepszej jakości i doskonalszych kolorów niż muszle hodowane w wylęgarni.

Obecna produkcja australijska
Całkowita produkcja pereł Morza Południowego (wyłączając perły niskiej jakości nieprzydatne w jubilerstwie) przez 16 głównych australijskich producentów wynosiła 350 kan w roku 1997 i ocenia się ją na 400 kan (1.500 kg) w roku 1998. Od 1987 produkcja wzrosła o średnią roczną stopę 8%. Co ważniejsze, rozmiar produkowanych pereł wzrasta bardziej znacząco niż ich ilość. Oczekuje się iż produkcja, która jest obecnie kontrolowana rocznym rządowym kontyngentem zbioru dzikich ostryg, wzrośnie dalej jako ze wzrasta użycie ostryg z wylęgarni.
Mirosław Stańczyk

Bibliografia :
1. Brown G. (2001) – The Australian Pearling Industry end Its Pearls – Internet
2. Brown G. (2001) – North Queensland mabe pearls – Gemmologie. Z. Dt. Gemmol. Ges. 50/4, 2001.

Artykuł – Australijski przemysł perłowy, Białe perły Morza Południowego cd., Perły australijskie cd. – ZEGARKI & BIŻUTERIA – styczeń/lut 1-2/2003, str. 28-29, maj 5/2003, str. 24-25, czerwiec 6/2003, str. 22-24.