Artykuł opisuje wyprawę na Tahiti jedenastoosobowej grupy rzeczoznawców jubilerskich z Polski.
WYJAZD NA TAHITI W RAMACH DOSKONALENIA ZAWODOWEGO
Pod koniec września, jedenastoosobowa grupa członków stowarzyszenia rzeczoznawców jubilerskich odbyła, w ramach doskonalenia zawodowego, wyjazd na Tahiti.
Cel wyjazdu:
1. Zapoznanie się z nowymi normami jakości pereł tahitańskich.
2. Praktyczne zastosowanie nowych norm przy ocenie jakości pereł.
3. Zapoznanie się z technikami badań pereł pod kątem wykorzystania ich przy ekspertyzach pereł w Polsce.
4. Poznanie historii przemysłu pereł tahitańskich i współczesnych metod ich hodowli.
5. Zapoznanie się z ekonomią przemysłu pereł tahitańskich.
Historia, geografia, gospodarka Polinezji Francuskiej.
Polinezję Francuską tworzy 5 archipelagów ( wyspy Towarzystwa, z największą – Tahiti, Markizy, Tuamotu, Tubuai, Gambiera) składających się z 130 wysp i atoli ( łączna długość wybrzeża 2530 km) rozsianych na Południowym Pacyfiku na przestrzeni 3,5 mln km 2.
Najwcześniej odkryta została wyspa Puka Puka – z grupy Tuamotu przez E. Magellana w 1521 roku. Wyspa Tahiti została odkryta stosunkowo późno, bo w 1767 r. przez S. Wallisa. Ostatnich odkryć na terytorium Polinezji Francuskiej dokonał F. Bellingshausen w roku 1820. W tym samym czasie zaczyna krystalizować się ostateczny podział tej części Pacyfiku. W 1842 r. pod zwierzchnictwo Francji dostają się Wyspy Towarzystwa, Tahiti oraz hiszpańskie – wyspy Markizy, Tuamotu, Gambiera i Tubuai. Nazwa Polinezja Francuska została jednak wprowadzona dopiero w 1923 r.. Od roku 1958 obszar ten posiada status terytorium zamorskiego Francji.
Środowisko geograficzne tego regionu jest zróżnicowane. Tworzą je wulkaniczne cokoły: trzecio- i czwartorzędowe zbudowane z bazaltów i tufów oraz rafy koralowca tworzące atole i mniejsze wyspy. Klimat tropikalny – średnie roczne temperatury z największymi w lutym i marcu, wahają się od 20oC do nawet 32oC, w zależności od położenia geograficznego. Średnia opadów to ok. 2500 mm rocznie.
Wyspy Polinezji Francuskiej, ze względu na ich peryferyjne położenie względem kontynentów, zostały stosunkowo późno zaludnione. Sława wysp jako krainy wyjątkowo pięknej, szczególnie Tahiti i Bora Bora, przyciągała osadników z Europy, jak i z innych archipelagów Oceanii. Warto wspomnieć, że malowniczy krajobraz wypełniony tropikalną roślinnością i krystalicznie czystą wodą o szmaragdowym kolorze, wraz z przepiękną fauną i rafą koralową, przyciąga ok. 300 tys. turystów rocznie.
Tutejsze społeczeństwo ( ok. 250 tys.) zalicza się do młodych w skali światowej ( 48 % – ludności w wieku do 19 lat i 5 % w wieku powyżej 60 lat), przy niewielkiej przewadze mężczyzn.
Głównym zajęciem ludności jest rybołówstwo i rolnictwo. Plantacje palmy kokosowej, bananowca, kawy, cytrusów, trzciny cukrowej i wanilii założyli przybysze z Europy i Azji. Dziś kopra (miąższ kokosowy), kawa, wanilia i perły stanowią główne produkty eksportu.
Polinezja Francuska eksportuje rocznie 10 – 11 ton pereł. Na ten wynik pracuje 1100 ferm perłowych na obszarze ok. 9300 hektarów.
Program zajęć rzeczoznawców.
Pierwszym miejscem na Tahiti, które odwiedzili członkowie stowarzyszenia rzeczoznawców jubilerskich, był Instytutu Norm Jakości Pereł w Papeete. Dyrektor instytutu przedstawił powody, dla których utworzono laboratorium badań jakości pereł,
Instytut Normalizacji Pereł. Sprawdzanie grubości masy perłowej.
jak również korzyści jakie płyną z utrzymania eksportowej jakości pereł. Badania, które oglądali rzeczoznawcy w trakcie standartowych zajęć instytutu, polegały na sprawdzaniu grubości masy perłowej każdej perły – tę czynność wykonywał aparat rentgenowski i komputerowy program przetwarzania danych badań. Kolejne badania określające jakość powierzchni perły prowadził wykwalifikowany personel. Po wykonaniu tych czynności, perły sklasyfikowane otrzymywały świadectwo jakości, które pozwalało producentom na ich eksport. Następnie przedstawiciel Departamentu Logistyki – który zabezpieczał program zajęć rzeczoznawców od strony organizacyjnej i merytorycznej, zawiózł naszych członków do siedziby stowarzyszenia hodowców pereł. Stowarzyszenie zrzesza sześćdziesięciu producentów i pośredniczy w przygotowaniu zbiorów na aukcje i eksport. Perły tutaj poddawane są kąpieli, która pozwala na dokładne oczyszczenie ich z organicznej tkanki. Następnie są szczegółowo klasyfikowane pod względem: wielkości, kształtu, jakości powierzchni, połysku, rzadko barwy. Pani, pełniąca obowiązki prezesa działu marketingowego, demonstrowała rzeczoznawcom techniki klasyfikacji pereł, z uwzględnieniem nowych norm jakości. Opowiadała o zasadach i znaczeniu pracy, jakie spełnia stowarzyszenie w przygotowaniu pereł na aukcje. Zapoznała rzeczoznawców (w trakcie praktycznych ćwiczeń), z nowymi normami jakości w odniesieniu do pereł.
Następnym miejscem odwiedzin było prywatne muzeum pereł tahitańskich Roberta Wana. Oprócz historii pereł i poznania technik ich pozyskiwania, członkowie stowarzyszenia rzeczoznawców jubilerskich mieli możliwość zobaczyć woskowe repliki ludzi, którzy mieli udział w tworzeniu historii pereł. Całość eksponatów muzeum tworzyło unikatową i niepowtarzalną kolekcję: pereł, muszel, narzędzi pracy pierwszych poławiaczy pereł. Obecnie Papeete jest jedynym miejscem na świecie, gdzie w muzeum Roberta Wana można zobaczyć te wyjątkowe eksponaty.
Pod koniec pobytu na Tahiti, rzeczoznawcy zwiedzili przedsiębiorstwo hodowli pereł na atolu Rangiroa. Zwiedzanie poprzedzone było wykładem na tematy:
– hodowli ostryg (Pinctada margaritifera odmiana cumingi) od momentu embrionalnego do momentu ich szczepienia – implantacji jądra,
– budowy i funkcji metabolicznej ostrygi,
– szczepienia i hodowli perłopławów w okresie tworzenia pereł.
Wykład na temat budowy mięczka
Okres szczepienia i zbiorów pereł, który przypadał w tym czasie, jest najważniejszą chwilą w procesie hodowli pereł. Z dużym zainteresowaniem nasi członkowie obserwowali na żywo czynności przygotowujące ostrygi do operacji, jak również, kulminacyjny moment implantacji jądra w tkankę miękką małża. Moment szczepienia ostrygi często jest poprzedzony czynnością pozyskania wyhodowanej już perły.
Po tych niezwykłych doświadczeniach członkowie stowarzyszenia popłynęli motorówką w miejsce, skąd mogli zobaczyć specjalne kosze wypełnione małżami, podwieszone do długich lin utrzymywanych za pomocą boi.
Po powrocie na atol rzeczoznawcy zapoznali się z innymi technikami hodowli pereł oraz sposobami zagospodarowania wyeksploatowanych ostryg.
Przedsiębiorstwo hodowli pereł (Rangiroa – GAUGUIN Pearl farm) , które zwiedzili nasi członkowie, należy do jednego z największych producentów pereł na Polinezji Francuskiej. Jego roczny produkt to ok. 400 tys. pereł rocznie, co daje ok. 800 kg .
Ostatnie dni na Tahiti poświęcone były na zapoznanie się z cenami pereł w zależności od ich klasyfikacji. Bazę odniesienia cenowego, pomocną przy wykonywaniu wycen pereł w Polsce, pomogła stworzyć rzeczoznawcom hurtownia pereł Pacyfic Perles. Jej dyrektor chętnie odpowiadał na pytania wykazując gotowość dalszej współpracy.
W ostatnich latach na rynku polskim pojawia się coraz więcej pereł tahitańskich. Określenie jakości pereł, jak również ich wycena, stwarzało nie lada problemy.
Wyjazd szkoleniowy był dla rzeczoznawców cennym doświadczeniem, oprócz zdobytej wiedzy, tak potrzebnej przy wykonywaniu rzetelnie swojej pracy, mogli również zapoznać się z hodowlą pereł od strony praktycznej.
Jako organizator wyjazdu dziękuję wszystkim uczestnikom za stworzenie przemiłej atmosfery, a szczególnie podziękować osobom, które pomogły zrealizować zamierzony cel.
ORGANIZATOR WYJAZDU
Mirosław Stańczyk